Waarom staan in licenties zo vaak DINGEN IN HOOFDLETTERS?

[Gast RSS-bot]

Een lezer vroeg me:

Als ik licenties of andere ICT-contracten lees, staat daar altijd een hele lap tekst in hoofdletters in. Waarom is dat eigenlijk? Het is zó vervelend lezen…

Het klopt, veel ICT-contracten vermelden allerlei lappen tekst in hoofdletters. Het gaat dan met name om uitsluitingen van aansprakelijkheid (“exoneraties”). Deze gewoonte is buitengewoon storend: het is algemeen bekend dat een tekst die volledig in hoofdletters is geschreven, nauwelijks te lezen is.

Waarom doen juristen dat? De voornaamste reden: omdat iedereen het doet, en/of omdat het in de checklist staat die sinds 1993 op kantoor rondgaat. Juridisch cargoculten dus.

Oké, dat is cynisch. Er is een meer juridische reden. Amerikaans recht, met name de Uniform Commercial Code (UCC) die als harmonisatie van het contractenrecht geldt, eist dat een beperking van aansprakelijkheid ‘conspicuous’ gebeurt (section 2-316(2), over beperking van conformiteit). De UCC noemt enkele voorbeelden, zoals een groter lettertype, boldface (vetgedrukt) en een contrasterende kleur, maar NIET SPECIFIEK het gebruik van alleen hoofdletters. Adams vond een rechtszaak met deze mooie quote:

Lawyers who think their caps lock keys are instant ‘make conspicuous’ buttons are deluded.

Mogelijk is men begonnen HOOFDLETTERS TE GEBRUIKEN toen de eerste online licenties en dergelijke moesten worden geschreven. In het begin van het internettijdperk waren veel diensten nog text-only en was zelfs het veranderen van lettertype of gebruik van kleur onmogelijk. Er zijn dan weinig andere manieren OM IETS TE LATEN OPVALLEN dan het in alleen hoofdletters vermelden. Maar wellicht is de gewoonte AL IN DE TYPEMACHINE-TIJD ontstaan, waar ook zelden andere mogelijkheden zijn dan hoofdletters of onderstrepen.

Vandaag de dag zou ik geen reden meer weten om naar hoofdletters te grijpen om iets te benadrukken. Er zijn in HTML genoeg manieren om iets te benadrukken zonder dat PAARDENMIDDEL. En ook in een Word-bestand vertrouw ik er tegenwoordig wel op dat opmaak NIET INEENS STUK GAAT als je het document op een ander apparaat opent.

Hoewel? De grapjas die die installatiewizards maakt, heeft ooit bedacht dat in stap 6 je nog akkoord op de voorwaarden moet vragen en dat daar dan een simpel tekstvenster met scrollbalk voor gebruikt kan worden. En ik heb niet de indruk dat je dáár nu veel meer kunt doen qua opmaak. Dus wellicht dat de techniek hier gewoon zodanig achterloopt dat je juridisch niet anders kan.

Arnoud

Kent u onze boekenserie Deskundig en praktisch juridisch advies al? Webwinkels, hosting, software, security en meer!

Bron/Auteur: Arnoud Engelfriet